W większość poranków Jeremy D. Brown zjada awokado. Ale najpierw daje mu trochę wycisnąć. Dojrzałe awokado ugnie się pod tym naciskiem, ale nie za bardzo. Brown mierzy również wagę owocu w swojej dłoni i czuje woskową skórkę, z jej wypustkami i grzbietami.
„Nie mogę sobie wyobrazić braku zmysłu dotyku, który pozwoliłby mi zrobić coś tak prostego, jak ocena dojrzałości awokado” – mówi Brown, inżynier mechanik, który na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa bada haptyczne sprzężenie zwrotne – sposób, w jaki informacje są zdobywane lub przekazywane przez dotyk.
Wielu z nas myślało o dotyku bardziej niż zwykle podczas pandemii COVID-19. W dzisiejszych czasach uściski i przybijanie piątki rzadko zdarzają się poza najbliższymi domownikami. Wzrost zakupów przez Internet oznacza mniej okazji do dotknięcia rzeczy przed zakupem. Wiele osób zrezygnowało z podróży, takich jak wizyty na plaży, gdzie mogliby przesiać piasek przez palce. Na każde z tych działań składa się wiele.
„Za każdym razem, gdy czegoś dotykamy, nasze doświadczenie percepcyjne jest produktem aktywności tysięcy włókien nerwowych i milionów neuronów w mózgu” – mówi neurobiolog Sliman Bensmaia z Uniwersytetu w Chicago. Naturalny zmysł dotyku ciała jest niezwykle złożony. Receptory nerwowe wykrywają informacje o nacisku, kształcie, ruchu, fakturze, temperaturze i inne. Te wskazówki wywołują wzorce aktywności neuronalnej, które centralny układ nerwowy interpretuje, dzięki czemu możemy stwierdzić, czy coś jest gładkie czy szorstkie, mokre czy suche, poruszające się czy nieruchome.
W centrum badań nad dotykiem znajduje się neuronauka. Jednak inżynierowie mechanicy, tacy jak Brown i inni, wraz z ekspertami z dziedziny matematyki i materiałoznawstwa, badają dotyk z myślą o przełożeniu nauki na pomocne zastosowania. Naukowcy mają nadzieję, że ich praca doprowadzi do powstania nowych i ulepszonych technologii naśladujących wrażenia dotykowe.
W miarę jak naukowcy i inżynierowie dowiadują się więcej o tym, jak nasz układ nerwowy reaguje na bodźce dotykowe, badają również, jak nasza skóra oddziałuje na różne materiały. Będą też potrzebowali sposobów na wysyłanie i odbieranie symulowanych wrażeń dotykowych przez ludzi. Wszystkie te działania wiążą się z wyzwaniami, ale postępy są widoczne. W najbliższym czasie osoby, które straciły kończyny, będą mogły odzyskać pewien zmysł dotyku dzięki sztucznym kończynom. W dłuższej perspektywie badania nad haptyką mogą dodać dotyk do zakupów online, umożliwić nowe formy medycyny na odległość i rozszerzyć świat wirtualnej rzeczywistości.
